اثرات مخرب گوش دادن به موسیقی حرام
در این نوشته قصد داریم در مورد
موسیقی، انواع آن، علت تحریم، نظر قرآن
و مراجع و مضرات دنیایی و اخروی آن
به صورت اسلامی و منطقی
بحث کنیم.
موسیقی چیست؟
مجموعه صداهایی است که از دستگاه های صوتی موسیقی به صورت ضربی و غیر ضربی تولید میشود که
موسس آن شیطان است (بنابر حدیث رسول اکرم (ص) که فرمودند ابلیس اولین کسی بود که مرتکب غنا شد).
انواع موسیقی :
از نظر دین مقدس اسلام موسیقی به 2 نوع است:
1- موسیقى مطرب و مناسب با مجالس لهو و لعب و عیاشی که هنگام گوش دادن به آن انسان را به وجد میاورد.
2- موسیقى غیر مطرب و معمولى که انسان را به هیجان شهوى و وجد ، وادار نمیکند.
همانطور که میدانید وقتی که مریض میشویم پیش دکتر مراجعه میکنیم، وقتی که ماشین ما خراب میشود پیش میکانیک مراجعه میکنیم؛
اگر مریض شویم و بدون اینکه چیزی بدانیم دارو مصرف کنیم، یا دست به تعمیر ماشین خود بزنیم کارنادرستی است
به همین ترتیب در تمام مشکلات زندگی خود می باید پیش یک متخصص مراجعه کنیم تا مشکل را ما را بر طرف سازد.
در امورات دینی و احکام 3 حالت دارد :
یا باید شما مجتهد باشد،
یا محتاط باشید
و یا مقلد باشید
به این ترتیب اگر مجتهد و محتاط نیستید باید از مرجع تقلید اعلم تقلید کنید.
تمامی مراجع تقلید گوش دادن به موسیقی که مطرب بوده و مناسب مجالس لهو و لعب و عیاشی است و هنگام
گوش دادن به آن انسان را به وجد می آورد را حرام دانسته اند. و تمامی مراجع تقلید موسیقی که برخلاف شماره
اول است یعنی مناسب جلسات لهو و لعب و عیاشی نیست و انسان را به وجد نمی آورد را حرام نمی دانند مگر
آیات عظام گلپایگانى (ره) و صافى گلپایگانى (دام عزه).
حرام چیست؟
حرام گناه کبیرهی است که با تکرار آن وسیله ذلت و بدبختی انسان در دنیا و آخرت فراهم میشود. با انجام حرام و
تکرار آن باعث میشود از خدا و اهل بیت اطهار (ع) دور شویم، از عبادات لذت نبریم، به معنویات علاقه ای نشان
ندهیم و نسبت به آنان دلسرد شویم، نسبت به واجبات کاهل میشویم، قلب چرکین میشود، شیطان بر ما چیره
میشود و آنجاست که .....!
چرا موسیقی حرام شده است؟ علت تحریم و مضرات آن چیست؟
علت تحریم موسیقى حرام ، واضح است، زیرا موسیقیهای شهوت زا انسان را به لهو و لعب و عیّاشى وبى بند وبارى سوق میدهد و باعث تزلزل اعتقادات مذهبی می شود و وقتی که اعتقادات مذهبی به تزلزل کشیده شد
آنجاست که مانند بی دینان ، عمل کرده، که این، سبب بدبختی انسان در دنیا و آخرت میشود.
خوب چرا حرام شد؟ خداوند هرچیزی را که برای ما در دنیا و آخرت ضرر داشته حرام کرده و آن چیزی هم که به فایده ما در دنیا و آخرت بوده واجب گردانیده، این مورد هم از روی محبت خدا نسبت به مخلوقش حرام شده تا مخلوقش به گناه و حرام گرفتار نشود که اسباب بدبختی او در دنیا و آخرت فراهم شود. در غیر آن از خدا چه کم می شد که ما موسیقی حرام گوش کنیم؟ حیف نیست این وقت پر ارزش را صرف گوش دادن به موسیقی های بی معنی و پوچ بگردانیم و گناه جمع کنیم؟ نکته مهمی که قابل ذکر است این است که ما را خدا خلق کرده است،
قرآنی هم فرستاده که انسان به گمراهی کشیده نشوند (همانطور که وقتی تلوزیونی میسازند با آن دفترچه راهنمامینویسند که طرز استفاده آن را به صورت درست بدانیم) آیا این درست است ما که مخلوق هستیم از خالق خود درچیزهای که ما را امر و نهی نموده پیشی بگیریم؟ به راستی ما بهتر میدانیم یا آنکه ما را خلق کرده؟ جواب مشخص است.
از ضررهای دیگر موسیقی میتوان به اعتیاد به موسیقی اشاره کرد یکى از آثار سوء موسیقى این است که نوازنده یا شنونده را معتاد میکند و این اعتیاد عواقب بدى به دنبال دارد؛ همچنان سر و صداى زیادی که تولید میشود براى دستگاه شنوایى زیان آور است؛ تأثیر سر و صداى زیاد بر روح و روان انسان نیز یکى از آثار بد موسیقى قلمداد میشود، از ضررهای جسمی موسیقی اینست که سر و صدای زیاد حساسیت را نسبت به حمله ویروسها زیاد میکند و ناراحتیهای کلیوی، زخم معده وفساد دندانها از آثار بد سر و صدا محسوب میشود. تنها این موارد نیست بلکه از دیگر ضررهای جسمی موسیقی میتوان به ضرر رسانیدن به معده اشاره کرد. براساس آزمایشهایى که پرفسور «لودویگ دوملینگ» درباره موسیقیهاى شبکوتاه، موزارت، سمفونی، سرنوشت بتهون، موزیک بیت، آوازهاى پاپ یعنى موزیک مدرن نسل جوان انجامداده و آزمایشهای مکررّ انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشى معده و اسید کلریدریک در کسانى که به موزیکپاپ گوش کرده بودند، بیش از سائرین تقلیل و کاهش یافته بود. همچنان موسیقی باعث کوتاهی عمر میشود زیرا در بررسیهایى که محققّان کردهاند، از بین 46 نفر موسیقیدان و نوازندگانایتالیایی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانى و غیره، متوسط عمر آنان 47 سال بوده است.
نظر قرآن در مورد موسیقی
در قرآن کریم این راهنمای بزرگ الهی ، در مورد موسیقی،نیز اشاره شده است:
در سوره مبارکه لقمان آیه 6 چنین آمده است: «و بعضی مردم خریدار سخنان بیهوده و سرگرم کننده اند تا بی هیچ عملی دیگران را از راه خدا گمراه کنند و آن را به سخره گیرند؛ آنان برایشان عذابی خوارکننده است». و همچنین در
سوره حج آیه 30 به «واجتنبوا قول الزور/ از سخن باطل دوری کنید» اشاره شده است.
آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر آیه شش سوره لقمان درباره جایگزین های موسیقی می نویسد:
«برای برطرف کردن خستگی و ایجاد نشاط، راه های مناسب و سالمی وجود دارد، مانند سیروسفر، ورزش ،دید و بازدید، گفت و گوهای علمی و انتقال تجربه و از همه مهم تر ارتباط با آفریدگار هستی که تنها آرام بخش دل هاست، چرا خود را سرگرم لذت هایی کنیم که پایانش ذلت و آتش است؟».
موسیقی در احادیث
رسول گرامی اسلام (ص) فرمودند: «غنا و آوازهاى لهوى (ترانه) باعث نفاق در قلب میشود». و فرمود: «از شنیدنچنگ و غنا دورى کنید. آنها در قلب شما نفاق ایجاد میکند»؛ یعنى کم کم طورى میشوید که ظاهراً مسلمانهستید، ولى در عمل و کردار اسلام را قبول ندارید. «سه چیز قلب انسان را پر قساوت میگرداند: شنیدن و گوش دادن بهصداها و گفتارهاى لهو؛ دنبال صید رفتن براى خوشگذرانی؛ به دربار شاهان رفت و آمد کردن.»
همچنین فرمودند: «چهار چیز قلب را فاسد میکند و موجب نفاق قلبى میشود: گوش دادن به لهویات؛ فحّاشیکردن؛ به دربار سلاطین رفت و آمد کردن و دنبال صید رفتن».
حضرت امام علی(ع) فرمودند: «پولى که به آوازه خوان هرزه داده میشود، حرام است».
امام صادق (ع) فرمودند: خانه ای که در آن غناء و ساز و آواز نواخته شود، از مصیبت ها و بلاهای دردناک در امان نیست و دعا در آن خانه مستجاب نمی گردد و فرشتگان به آن خانه وارد نمی شوند. و باز به یکی از اصحاب خود که هنگام قضای حاجت بیشتر توقف می کرد فرمودند تا آواز و خوانندگی همسایه اش را بیشتر گوش کند، فرمود:
«غسل توبه کن و هر چه می توانی نماز بخوان؛ چه بسیار بدحالتی بود اگر با این حال می مردی. کار زشت را به اهلش واگذار زیرا هر چیز، اهلی دارد». همچنین این حضرت فرمودند: «زن آوازه خوان (مغنیّه) ملعون است و هرکس او را به منزل دعوت کند و به او پولبدهد، ملعون است».
امام باقر (ع) فرمودند: غنا و آوازه خوانی از جمله گناهانی است که خداوند برای آن وعده آتش داده است، سپس این آیه را تلاوت فرمود: «برخی از مردم کسانی هستند که سخن بیهوده را می خرند تا دیگران را از روی نادانی از راه خدا گمراه کنند و آیات الهی را به استهزاء گیرند، برای آنان عذابی خوارکننده خواهد بود».
امام رضا (ع) فرمودند: گوش دادن به (صدای) تارهای موسیقی از گناهان کبیره است.
و حال فتوای مراجع تقلید
حضرت آیة الله سیستانی: «اگر موسیقی مناسب مجالس لهو و عیاشی نباشد حرام نیست.»
حضرت آیة الله تبریزی: «گوش دادن به موسیقی لهوی که مناسب مجالس خوش گذارنی می باشد، جایز نیست و همچنین ساخت و تعلیم و خرید و فروش ابزار آلات موسیقی لهوی جایز نیست.»
حضرت آیة الله خامنه ای: «هر گونه نوازندگی مطرب لهوی که متناسب با مجالس عیش و نوش باشد حرام است.»
حضرت آیة الله فاضل لنکرانی: «موسیقی اگر مطرب و مهیج و مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است و در غیر این صورت مانعی ندارد و مرکز پخش تأثیری در حکم ندارد.»
حضرت آیة الله بهجت: «اگر موسیقی مطرب باشد، استماع و خرید و فروش آن حرام است.»
حضرت آیة الله صافی گلپایگانی: «آنچه را عرف مردم موسیقی می دانند،استماع آن و ساخت و تعلیم و تعلم و
فروش آلات آن حرام است.»
حضرت آیة الله مکارم شیرازی: «کلیه صداها و آهنگ ها که مناسب لهو و فساد است، حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف عام خواهد بود.»
حضرت آیة الله مظاهری: «اگر موسیقی لهوی و تحریک کننده باشد، حرام است.»
حضرت آیة الله گلپایگانی (رضوان الله تعالی علیه): «غنا کشیدن صدا و دور دادن آن به کیفیّت خاصه ی طرب آور است که مناسب با مجالس لهو و محافل انس و طرب و موافق با آلات لهو ولعب است و خواندن به نحو غنا و گوش دادن به آن و تکسب به آن حرام است و فرقی نمی کند که همراه با آلات لهو خوانده شود یا نه و در کلام باطل استعمال شود یا در قرآن یا دعا یا مرثیه یا شعر.»
علامه محمد تقی جعفری (ره) در مورد ضررهای موسیقی چنین گفته است:
1- ایجاد عدم تعادل و توازن بین اعصاب سمپاتیک و پارا سمپاتیک
2- عامل ایجاد مرض مانی (نوعی جنون است که درجات متعددی دارد)
3- مرض سکلموتیمی
4- کوتاهی عمر
5- مرض پارانویا
6- ضعف اعصاب
7- اختلالات دماغی (اغتشاشات مغزی، هنجانات روحی-جنون)
8- تاثیرات قلبی
9- واسطه انتحار و خودکشی
10- بیماری فشار خون
11- عامل فحشا
12- تضعیف و تضییع حس شنوایی
13- تضعیف و تضییع حس بینایی
14- هیجان
15- سلب اراده و شکست شخصیت
16- سلب غیرت
17- عامل جنایت
18- جلب توجه غیر طبیعی
19- از دست دادن نیروی فکری
20- تضییع نیروی قضاوت
21- افسردگی و خمودگی
22- تهییج عشق
23- شکست عمر و جوانمردی
24- زنجیر بردگی
25- روش لغو
26- اتلاف وقت
نظر دانشمندان در مورد موسیقی
دکتر ولف آدلر (پروفسور دانشگاه کلمبیا) می گوید: موسیقی علاوه بر این که سلسله اعصاب ما را در اثر جلب دقت خارج از طبیعی آن، سخت خسته می کند. عمل ارتعاش صوتی که در موسیقی انجام می شود تولید تعرض خارج از حد طبیعی در جلد می نماید که بسیار زیانمند است.
کانت (فیلسوف مشهور آلمان) می گوید: موسیقی اگر از همه هنر ها مطبوعتر است ، ولی چون چیزی به بشر نمی آموزد از همه هنرها پست تر است.
دکتر آرنولد فریدمانی (پزشک بیمارستان نیویورک و رئیس کلینیک سردرد) او با کمک دستگاهای الکترونی تعیین امواج مغز و تجربیاتی که طی مراجعه هزاران بیمار به دست آورده است ثابت کرده است یکی از عوامل مهم خستگی های روحی و فکری و سردرد های عصبی، گوش دادن به موسیقی رادیو است مخصوصا برای کسانی که به موسیقی آن دقت و توجه می کنند.
دکتر رابرت (متخصص روانشناسی کودک در انگلیس) اطفال در رحم مادر تحت تاثیر موسیقی قرار می گیرند و اگر مادر حامله به موسیقی گوش دهد ضربان قلب طفل در رحم زیاد می شود. این حالت از شش ماهگی به بعد است.
دکتر اوریزن اسموت مارون: هیجان بزرگترین عامل سکته های قلبی است هنرمندان اغلب به علت سکته قلبی در گذشته اند. از این بیان معلوم می شود هیجان حاصله از موسیقی تا چه حد خطرناک است.
دکتر ولف ادلر پرفسور دانشگاه کلمبیا میگوید: بهترین و دلکش ترین نواهای موسیقی شوم ترین اثار را روی اعصاب انسان باقی میگذارد، اصولا شنیدن موسیقی و کنسرت در اعصاب یک نوع اثر تخدیری ایجاد میکند. گاهی آنچنان شدید است که شنونده را مانند افراد بهت زده میسازد (حتما تجربه کردید) و لذت فوق العاده ای که افراد از آن میبرند از همین اثر تخدیری است. واضح است که اینگونه تخدیر ها زیان های فراوانی دارند آمار جنایت هایی که نمودار این حقیقت است بسیار است.
همچنان بعضی دانشمندان گفته اند موسیقی مخصوصا آهنگ های تند باعث تحریکاتی در سمپاتیک و پاراسمپاتیک میشود که این موضوع باعث به هم خوردن تعادل اعصاب میشود و همین موضوع باعث ضعف اعصاب و خیلی از بیماری های دیگر مانند اختلال حواس، پریشانی، جنون، مشکل شنوایی، نا بینایی و.... میشود.
بنابراین موسیقى مخصوصاً موسیقیهاى هیجان آور باعث بروز مفاسدى در افراد و جامعه میشود که قابلچشم پوشى نیست و زمینه ساز مفاسدی از قبیل فسادهاى اخلاقی، بزهکاری، لاابالیگری، شهوت رانیهایمضرّ میشود. لذا اگر مختصر نفعى داشته باشد، باید به خاطر مضارّ عمدهاش از آنچشم پوشى کرد.
خلاصه اینکه ، موسیقی از نگاه اسلام، عقل و علم به صورت کامل رد است و اینکه میگویند موسیقی غذای روح است کاملا اشتباه است زیرا از احادیث و نظرات دانشمندان چنین استنباط میشود که موسیقی عذاب روح است.
بوسیله موسیقی ما به آرامش نخواهیم رسید، خداوند در قرآن کریم میفرمایید: آگاه باشید که دل ها تنها به یاد خدا آرام می یابد. ببینید خداوند میفرماید تنها با یاد خدا! آیا ما از خدا بهتر و بیشتر میفهمیم؟ آیا آرامش در غیر یاد خدا موجود است؟ هرگز.
تجربه کنید! موسیقی را مدتی کنار بگذارید و شاهد تغییرات، آرامش واقعی، احساس زندگی به خدا و ارتقا معنویات در زندگی خود باشید، یا حد اقل از آنانی که موسیقی را کنار گذاشته اند در مورد وضعیت گذشته و حالشان بپرسید، یا کسانی که قبلا روابط اجتماعی، اعتقادات مذهبی و آرامش در زندگی خود داشتند و اکنون مثل قبل نیستند.
برگرفته از: پایگاه خبری تحلیلی قم فردا.